Deze keer geen artikel van een veiligheidsspecialist over de verantwoording van de werkgever voor de veiligheid, gezondheid en het welzijn van zijn werknemers. Maar nu een artikel als mens, als burger van Nederland. Over de grote gevolgen die corona wereldwijd zal hebben, omdat er in veel landen ook een hongerpandemie op komst is. Ik wil focussen leggen op onze saamhorigheid. Aan het begin van de Covid-19 crisis streden we samen tegen een nieuwe, gezamenlijke vijand. Hoe is het hier nu mee, ca. 3 maanden?
Nederlandse feiten
Eerst even wat Nederlandse feiten. Dagelijks worden we overspoeld met cijfers over het aantal besmettingen, de ziekenhuisopnames, de IC bedden en de corona-doden in ons land. Gelukkig cijfers die dalende zijn en reden geven voor verruiming van de maatregelen. Maatregelen waar wij allemaal persoonlijk mee te maken hadden en hebben.
Deskundigen aan wal
In praatprogramma’s zoals Op1 zijn er de afgelopen maanden diverse deskundigen de revue gepasseerd. Maar ook op LinkedIn zijn er talloze artikelen gepubliceerd, waarbij de één een nog een mooier verhaal schrijft dan de ander. Uit alle hoeken en gaten stonden er deskundigen op. Ook verschenen er publicaties met allerlei onwaarheden over mogelijke medicijnen en remedies. Maar was het niet weer ‘de beste corona-deskundigen staan aan wal’? Een variant op het bekende spreekwoord ‘de beste stuurlui staan aan wal’. Volgens mij is dit nieuwe spreekwoord de afgelopen tijd veelvuldig van toepassing geweest. Daar waar onze minister president regelmatig aangaf dat er met 50% kennis 100% beslissingen genomen moesten worden, omdat we nog veel te weinig weten over dit Covid-19 virus.
Aan het begin van de coronacrisis waren er mensen die vonden dat bepaalde maatregelen niet ver genoeg gingen. Nu zijn er mensen die vinden dat de verruimingen niet ver genoeg gaan, omdat de economie nu wel genoeg geleden heeft en dat we nog tijden nodig zullen hebben om er economisch weer bovenop te komen. Of mensen die vinden dat er te weinig vrouwen of te weinig ondernemers in het landelijke crisisteam zitten. Anderen die vinden dat de ondernemers door de maatregelen uit de eerste fase (het noodpakket) al zo geholpen zijn, dat er van de zijde van de werknemers geen offers verwacht mogen worden. Of dat de zwakke bedrijven van voor de crisis onterecht geholpen zijn, omdat ze straks ondanks de hulp te zwak zullen blijken en alsnog zullen omvallen. Met andere woorden: weggegooid geld dat veel beter besteed had kunnen worden, door betere selectiecriteria. Zo zou ik nog even door kunnen gaan.
‘Samen?!’
Waar het mij vooral omgaat: In het begin van de crisis was er sprake van eenheid en saamhorigheid. Het nieuwe normaal zou samen zijn. ‘Alleen samen krijgen we Corona onder controle’ is het motto. Nu zijn we schijnbaar weer zo ver dat we onze eigen stellingen weer betrekken en deze met verve moeten verdedigen. De vakbonden discussiëren met de werkgevers over wel of niet uitbetalen van het vakantiegeld, de belangen van de gezondheidszorg worden afgezet tegenover de economie, de belangen van de risicogroepen tegenover de groep die minder risico loopt, de horeca staat in verband met hun wens van verdere versoepeling tegenover de overheid met de beperkende regels, de sterken tegenover de zwakken, tweede steunpakket met de mogelijkheid tot wel ontslagen en ga maar zo door. Weg het gevoel van nationale eenheid en het ‘met elkaar’ gevoel. We pakken de draad weer op en strijden verder voor de belangen van onze eigen groep.
Honger vs. Corona
En dan zijn er landen waar de overheid in een spagaat zit tussen Corona en een hongerpandemie. Die laatste zal mogelijk nog veel meer slachtoffers gaan eisen, dan Corona. Wanneer mensen door een lockdown aan huis gekluisterd worden (om Corona in te dammen), zullen ze helemaal geen inkomen meer hebben en dus niet meer kunnen voorzien in de dagelijkse behoeften van hun gezin (kortom: honger). Trouw schreef afgelopen week (10-05-2020) dat er een hongerpandemie dreigt voor meer dan 260 miljoen mensen wereldwijd (met mogelijk 300.000 sterfgevallen per dag voor de komende maanden). In het AD spreekt men zelfs over mogelijk zes miljard hongerdoden. In misschien wel 36 landen zullen er mogelijk ernstige voedseltekorten ontstaan. Dit terwijl wij dagelijks bezig zijn met onze coronabeslommeringen en de gevolgen voor ons en onze economie. Wankelt het samen en vraag ik me inmiddels af of samen slechts over iedereen binnen onze eigen landsgrenzen gaat.
Dankbaarheid
Dat gezegd hebbende: Hoe dankbaar zijn wij eigenlijk? We leven in een rijk land, met zeer goede medische voorzieningen, met een overheid die een uitgebreid steunpakket met donder en geweld in de steigers geholpen heeft om te werken aan baanbehoud en stimulering van de economie. Hoe dankbaar zijn we eigenlijk? Dat we in Nederland tijdens de crisis nog veel vrijheden hadden en schijnbaar redelijk door de coronacrisis lijken te komen. Natuurlijk wil ik de gevolgen van de coronacrisis niet wegpoetsen. Mensen hebben veel verdriet om het wegvallen van dierbaren, worstelen nog steeds met de lichamelijke gevolgen van een coronabesmetting of met werkloosheid. Er zijn schreiende gevallen van ondernemingen die uiteindelijk alsnog zullen vallen. De werkeloosheid zal verder stijgen. Ik besef het leed, het verdriet en de zorgen die er zijn. Oprecht.
Schrijnend!
Maar als ik de eerder genoemde getallen van een aanstaande hongerpandemie op me in laat werken, dan moeten ik toch concluderen dat onze beperkingen en offers relatief te noemen zijn. 16 mei ging het in het journaal over de hongerpandemie. Twee items later over de overvolle schuren bij agrariërs die goed voedsel niet kwijt kunnen en tonnen voedsel als diervoer moeten verkopen. Ouders die aangeven dat ze de keuze hebben tussen te sterven door de corona of door honger, gevolgd door een item over het weggooien van tonnen voedsel. Over schrijnende tegenstellingen gesproken.
Balans
Misschien is het goed om weer met beide benen op de grond te gaan staan. We gaan met elkaar door een vervelende periode. We moeten leven met de 1,5 m beperkingen, met thuiswerken en met gesloten restaurants. Maar nog steeds kunnen we ons nog veel veroorloven. In andere delen van de wereld spelen er veel grotere problemen. Hoe vinden we een balans? Geen inkomen, honger en je kinderen niet te eten kunnen geven, staat wat mij betreft toch niet in verhouding met even geen terrasje kunnen pakken, het niet uit je dak kunnen gaan op een festival of dit jaar geen vliegvakantie naar de zon (die overigens ook overvloedig schijnt in Nederland). Toch…?